علیرضا صراف، نماینده رسمی موسسه حسابداران مدیریت استرالیا در ایران

همانگونه که در جدول زیر ملاحظه می‌شود، هدف حسابداری مالی، گزارشگری مالی برون سازمانی و گذشته نگر است که مبتنی بر استانداردهای حسابداری تهیه می‌شود. به عبارت دیگر، حسابداری مالی در پایان هر دوره مالی، عملکرد سازمان را در قالب صورت‌های مالی برای ذینفعان و ناظران برون سازمانی از جمله سهامداران، اعتباردهندگان، حسابرسان، بورس، بانک، سازمان امور مالیاتی، دیوان محاسبات، سازمان برنامه و بودجه، وزارت دارایی و غیره افشا می‌کند.

تفاوت حسابداری مالی و حسابداری مدیریت

حسابداری   مالی
حسابداری   مدیریت
گزارشگری   مالی
تصمیم‌گیری
کاربران   خارج سازمانی
کابران   داخل سازمانی
گذشته‌نگر
آینده‌نگر
گزارشگری   نتیجه
گزارشگری   علت نتیجه
مبتنی   بر استانداردهای حسابداری
مبتنی   بر اصول
افشای   اطلاعات
محرمانه   بودن اطلاعات
تولید   گزارشات مالی
تولید   گزارشات مالی و غیر مالی

اما سوال اینجاست که این صورت‌های مالی چقدر به مدیران درون سازمانی برای اتخاذ تصمیمات زیر کمک می‌کند؟ 

  • قیمت‌گذاری محصولات و خدمات
  • برون‌سپاری و درون سپاری فعالیت‌ها
  • مدیریت ظرفیت‌های بلا استفاده
  • تحلیل سودآوری هر محصول
  • تحلیل سودآوری مشتریان و کانال‌های توزیع 
  • دستیابی به اهداف و استراتژی‌ها
  • شناسایی فعالیت‌های بدون ارزش افزوده
  • مدیریت هزینه 
  • بودجه‌ریزی، برنامه‌ریزی، مدیریت ریسک

همانگونه که ملاحظه می‌شود تقریبا هیچیک از تصمیمات حیاتی فوق از صورت‌های مالی استخراج نمی‌شود. برای مثال، صورت مالی سود و زیان تنها در یک صفحه و به صورت تلخیص شده اعلام می‌کند که نتیجه عملکرد یک سال مالی سازمان منجر به چه میزان سود یا زیان شده است. در واقع زمانی که کار از کار می‌گذرد، "نتیجه" را اعلام می‌کند. حال اگر مدیران، سوال کنند که "علت این نتیجه" چه بوده است، با سکوت صورت‌های مالی مواجه خواهند شد. بعلاوه، مدیران نیاز به گزارشاتی دارند که پیش از وقوع سود یا زیان به ایشان اطلاع دهد نه پس از وقوع آن.

به همین دلیل، شاخه‌ای در حسابداری، تحت عنوان حسابداری مدیریت پا به عرصه گزارد و تلاش کرد در اتخاذ تصمیمات فوق برای مدیران نقش جدی ایفا کند. اما اصول حسابداری مدیریت در عمل با تعارضات جدی با استانداردهای حسابداری روبرو گردید که در لینک زیر به آن می پردازیم:

تعارض "اصول حسابداری مدیریت" با "استانداردهای حسابداری" - بخش اول

برای مشاهده فیلم های آموزشی مرتبط با موضوع این نوشتار اینجا را کلیک کنید.

دوره بین المللی حسابداری مدیریت (CMA استرالیا)